Ecrimisil Davalarında İntifadan Men Şartı: Bilmeniz Gerekenler
Ecrimisil ve İntifadan Men Şartı Nedir?
Ecrimisil, taşınmaz maliklerinin, rızaları dışında taşınmazlarını kullanan kişilerden talep edebildikleri tazminattır. Uygulamada “işgal tazminatı” olarak da bilinir. Bu tazminat, haksız işgal nedeniyle malik tarafından uğranılan zararın karşılığıdır. Ancak ecrimisil talebinde bulunulabilmesi için bazı yasal şartların yerine getirilmesi gerekir. Bu şartlardan en önemlilerinden biri ise intifadan men şartıdır.
Ecrimisil Nedir?
Ecrimisil, bir taşınmazın malikinin rızası olmaksızın, kötü niyetli şekilde kullanılması veya işgal edilmesi sonucunda doğan zararların tazmini için talep edilir. Bu tazminat; işgal süresi, taşınmazın konumu ve niteliği, çevresel değerler gibi unsurlar dikkate alınarak hesaplanır. Ecrimisilin amacı, mal sahibinin zarara uğramasını önlemek ve haksız kazancı engellemektir.
İntifadan Men Şartı Nedir?
İntifadan men, taşınmaz malikinin, taşınmazı haksız şekilde kullanan kişiye bu kullanıma son vermesi veya bedel ödemesi yönünde açık bir uyarıda bulunmasıdır. Yani malik, “Taşınmazımı kullanmayı bırak ya da bedelini öde” şeklinde bir ihtarda bulunur. Bu ihtar, işgalcinin kötü niyetli hale gelmesini sağlar. Türk Medeni Kanunu’nun 995. maddesi gereğince, kötü niyetli zilyet, elde ettiği ya da elde etmesi gereken gelirleri malike iade etmekle yükümlüdür.
Hangi Durumlarda İntifadan Men Şartı Aranır?
Genel kural olarak, ecrimisil talebinde bulunulabilmesi için önceden intifadan men ihtarı yapılmış olması gerekir. Ancak bazı istisnai hallerde bu şart aranmaz. Bu durumlar şunlardır:
1. Kötü Niyetin Açıkça Belli Olduğu Durumlar:
Eğer işgalci, taşınmazın başkasına ait olduğunu bildiği veya bilmesi gerektiği hâlde kullanımda bulunuyorsa, kötü niyetli sayılır ve ihtara gerek kalmaz. Örneğin, tapuda malik olarak kayıtlı kişinin rızası olmaksızın taşınmazı kullanan kişi bu kapsamda değerlendirilir.
2. Kamu Malı Niteliğindeki Taşınmazlar:
Kamu mallarının haksız şekilde kullanılması durumunda, kötü niyet varsayıldığı için ayrıca intifadan men şartı aranmaz.
3. Paylı Mülkiyette Diğer Paydaşın Fiilen Engellenmesi:
Paylı mülkiyette bir paydaş, diğer paydaşın taşınmazdan yararlanmasını engelleyecek şekilde kullanımda bulunuyorsa (örneğin kapıları kilitlemek), diğer paydaş intifadan men ihtarı olmadan ecrimisil talebinde bulunabilir.
4. El Atmanın Önlenmesi Davası ile Birlikte Açılan Ecrimisil Davaları:
Ecrimisil davası, el atmanın önlenmesi (müdahalenin men’i) davası ile birlikte açılmışsa, müdahalenin men’i talebi intifadan men anlamı taşıdığından ayrıca ihtar çekilmesine gerek yoktur.
İntifadan Men İhtarı Nasıl Yapılmalıdır?
İntifadan men ihtarının yazılı olarak ve noter aracılığıyla yapılması en güvenli yoldur. İhtarda; taşınmazın hangi kişi tarafından, ne zamandan beri kullanıldığı, bu kullanıma son verilmesi gerektiği ve aksi takdirde ecrimisil davası açılacağı açıkça belirtilmelidir. Sözlü ihtar da geçerli olmakla birlikte, ispatı zor olduğundan genellikle tercih edilmez.
Sonuç
Ecrimisil davalarında intifadan men şartı, davanın geçerliliği ve başarısı açısından büyük önem taşır. Taşınmazınızın rızanız dışında kullanıldığını düşünüyorsanız, dava açmadan önce bu şartın yerine getirilip getirilmediğini dikkatlice değerlendirmeniz gerekir. Her somut olay kendi özel koşulları içinde ele alınmalıdır. Bu nedenle bir avukattan profesyonel hukuki destek almak, sürecin sağlıklı yönetilmesi açısından en doğru adım olacaktır.